حادثه تلخ معدن ذغالسنگ طبس، زنگ خطری جدی برای صنعت معدن کشور به صدا درآورد. این حادثه که بر اثر نشت گاز متان و انفجار رخ داد، بار دیگر لزوم توجه به ایمنی در معادن و به ویژه معادن ذغالسنگ را مورد تأکید قرار داد. آمارها نشان می‌دهند که بیش از ۹۰ درصد روش استخراج در معادن ذغالسنگ کشور به صورت سنتی و با خطرات فراوان انجام می‌شود. این در حالی است که بسیاری از کشورها به سمت مکانیزاسیون و استفاده از فناوری‌های نوین در این صنعت پیش رفته‌اند.
بخش معدن به عنوان یکی از منابع اصلی تأمین مواد اولیه صنایع، نقش مهمی در اقتصاد کشور ایفا می‌کند. با این حال، حوادث متعدد در معادن نشان از وجود مشکلات جدی در حوزه ایمنی و بهداشت کار در این صنعت دارد. آمارها حاکی از آن است که پس از حوادث ساختمانی، حوادث معدنی بیشترین تلفات جانی را در پی دارند.
علل اصلی بروز حوادث در معادن ذغالسنگ ایران را می‌توان در موارد زیر جستجو کرد:
- استخراج سنتی: استفاده از روش‌های قدیمی و دستی در استخراج ذغالسنگ، ریسک بروز حوادث را به شدت افزایش می‌دهد.
- عدم رعایت استانداردهای ایمنی: نبود سیستم‌های تهویه مناسب، عدم استفاده از تجهیزات ایمنی فردی، عدم آموزش کافی به کارگران و عدم بازرسی‌های دوره‌ای از جمله عوامل مهم در وقوع حوادث هستند.
- پیری تجهیزات: بسیاری از تجهیزات مورد استفاده در معادن قدیمی و فرسوده هستند و نیاز به تعویض و نوسازی دارند.
- پیمانکاری و حذف تعیین صلاحیت پیمانکاران: سپردن پروژه‌ها به پیمانکاران بدون تعیین صلاحیت، نظارت کافی بر عملکرد آن‌ها را دشوار کرده و ایمنی کارگران را به خطر می‌اندازد.
حادثه معدن طبس نشان داد که برای جلوگیری از تکرار چنین حوادثی، باید اقدامات جدی و اساسی صورت گیرد. برخی از مهم‌ترین این اقدامات عبارتند از:
- مکانیزاسیون معادن: جایگزینی روش‌های سنتی با روش‌های مکانیزه و استفاده از فناوری‌های نوین در استخراج ذغالسنگ، می‌تواند به طور قابل توجهی ریسک بروز حوادث را کاهش دهد.
- به‌روزرسانی استانداردهای ایمنی: استانداردهای ایمنی معادن باید به طور مرتب بازنگری و به‌روزرسانی شوند و بر اجرای دقیق آن‌ها نظارت شود.
- آموزش ایمنی کارگران: تمامی کارگران شاغل در معادن باید آموزش‌های لازم در زمینه ایمنی و بهداشت کار را فرا بگیرند.
- بازرسی‌های دوره‌ای: بازرسی‌های دوره‌ای از معادن باید به صورت منظم و با دقت انجام شود و در صورت مشاهده هرگونه نقص، اقدامات لازم برای رفع آن صورت گیرد.
- تجهیز معادن به تجهیزات ایمنی: تمامی معادن باید به تجهیزات ایمنی مورد نیاز مجهز شوند و کارگران ملزم به استفاده از این تجهیزات باشند.
- پاسخگویی مسئولان: مسئولان ذی‌ربط باید در قبال حوادث رخ داده در معادن پاسخگو باشند و در صورت قصور، مجازات شوند.
در پی حادثه معدن طبس، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرده است که با استفاده از همه ظرفیت‌های قانونی، حقوقی و فنی خود برای شناسایی علت حادثه و احقاق حقوق بازماندگان و مصدومان از هیچ کوششی دریغ نخواهد کرد. همچنین، مقرر شده است کمیته‌ای تخصصی به منظور بررسی استانداردهای ایمنی معادن در ایران و بازنگری موارد غیرکارآمد تشکیل شود.
بی‌تردید، ایجاد محیطی ایمن در کار از وظایف اصلی کارفرمایان، دولت و تمامی ذینفعان است. با اتخاذ تدابیر مناسب و همکاری همه جانبه، می‌توان از تکرار حوادث تلخ مانند حادثه معدن طبس جلوگیری کرد و به سمت ایجاد یک صنعت معدن ایمن و پایدار حرکت کرد.
با احترام ، مجله خبری صبح آنلاین
