تحول در صنعت دامپروری ایران: پژوهشگاه ابن‌سینا تولید جنین دامی را ۵ برابر افزایش داد؛ گامی بلند به سوی خودکفایی گوشت و شیر
تهران – پژوهشگاه ابن‌سینا جهاددانشگاهی از دستیابی به ظرفیت تولید سالانه ۱۰ هزار جنین دامی خبر داده است؛ این پیشرفت چشمگیر، تحولی عظیم را در صنعت دامپروری کشور نوید می‌دهد و گامی بلند در جهت افزایش بهره‌وری، اصلاح نژاد و حتی حفاظت از گونه‌های در معرض انقراض محسوب می‌شود. محمدمهدی نادری، مدیرعامل پژوهشگاه ابن‌سینا، این دستاورد را حاصل سال‌ها تلاش و پژوهش دانست و بر پتانسیل آن برای دگرگونی چشم‌انداز دامپروری ایران تاکید کرد.
انقلابی در تکثیر دام: ۲۰ برابر سریع‌تر از روش‌های سنتی
نادری با اشاره به اقدامات پژوهشگاه در زمینه تولید جنین دام، توضیح داد که این فناوری، امکان تکثیر گاوهای برتر را تا ۲۰ برابر سریع‌تر از روش‌های سنتی فراهم می‌کند. او افزود: “با استفاده از فناوری تولید جنین، می‌توان از یک گاو ممتاز در یک سال بیش از ۲۰ گوساله تولید کرد؛ در حالی که در روش معمول، یک گاو تنها یک بار در سال گوساله به دنیا می‌آورد.” این افزایش بازدهی، نه تنها به بهبود ژنتیکی گله‌ها کمک می‌کند، بلکه سرعت رشد تولیدات دامی را نیز به شکل قابل توجهی افزایش می‌دهد.
افزایش بازدهی و سودآوری: معجزه اصلاح نژاد
مدیرعامل پژوهشگاه ابن‌سینا اظهار داشت که این فناوری، که مشابه روش‌های درمان ناباروری در انسان است، در واقع برای اصلاح نژادی دام‌ها به کار می‌رود و منجر به افزایش تولید و بازدهی می‌شود. وی تصریح کرد: “به عنوان مثال، گاوهایی که با این روش تولید می‌شوند، می‌توانند ۲۰ تا ۳۵ درصد بیشتر از گاوهای معمولی شیر تولید کنند، که این امر به طور مستقیم به سودآوری بیشتر برای دامداران منجر خواهد شد.” این دستاورد به دامداران این امکان را می‌دهد تا با سرمایه‌گذاری کمتر، محصول بیشتری تولید کرده و از نظر اقتصادی به صرفه عمل کنند.
افزایش صادرات به قاره آفریقا: افق‌های جدید تجاری
نادری همچنین از موفقیت‌های پژوهشگاه در زمینه صادرات این فناوری به کشورهای آفریقایی خبر داد. او گفت: “از سال گذشته، این پژوهشگاه تفاهم‌نامه‌هایی را با کشورهای آفریقایی همچون کنیا، اوگاندا و تانزانیا برای صادرات جنین به امضا رسانده است. در حال حاضر نیز در حال نهایی کردن قراردادهایی با کشورهای کنیا و اوگاندا هستیم و امیدواریم به زودی صادرات این فناوری را آغاز کنیم.” ارزش این قراردادها برای کنیا حدود ۴۵۰ هزار دلار و برای اوگاندا حدود ۱.۴ میلیون دلار پیش‌بینی شده است که نشان‌دهنده پتانسیل بالای این فناوری در بازارهای بین‌المللی است.
توسعه دامنه فعالیت: شتر، گاومیش و حتی گونه‌های در معرض انقراض
مدیرعامل پژوهشگاه ابن‌سینا تاکید کرد که توسعه فناوری تولید جنین تنها محدود به گاو نیست و به سایر دام‌ها نظیر شتر و گاومیش نیز گسترش یافته است. وی اظهار داشت: “در زمینه شتر، از سال گذشته تولید جنین شترهای دوکوهانه و شترهای کاشته‌شده را آغاز کرده‌ایم که به دلیل انقراض در معرض خطر هستند. این فناوری می‌تواند به افزایش جمعیت این گونه‌های ارزشمند کمک شایانی کند.” همچنین در مورد شترهای وارداتی، امکان دو برابر کردن تولید آن‌ها فراهم شده است که به بهبود کیفیت و کمیت تولید شیر در کشور کمک خواهد کرد.
نادری همچنین به کاربرد این فناوری در حفاظت از سایر گونه‌های در معرض انقراض مانند گوزن زرد و پلنگ اشاره کرد و گفت: “ما حتی به سازمان حفاظت محیط زیست پیشنهاد داده‌ایم که مشکل تکثیر پلنگ را با استفاده از این فناوری حل کنیم.” او ابراز امیدواری کرد که با ایجاد اعتماد بیشتر، این همکاری‌ها در آینده به ثمر بنشیند.
حمایت دولتی: کلید خودکفایی و توسعه پایدار
محمدمهدی نادری در بخش دیگری از سخنان خود به چالش‌های اقتصادی صنعت دامپروری در ایران و جهان اشاره کرد و گفت: “در حال حاضر، تولید دام به دلیل هزینه‌های بالا مقرون به صرفه نیست و این مسئله بیشتر جنبه اقتصادی دارد تا علمی.” وی تاکید کرد که حمایت دولت از دامداران از طریق ارائه تسهیلات ارزان‌قیمت برای خرید جنین، می‌تواند به آن‌ها در تولید نژادهای بهتر و در نهایت، دستیابی به خودکفایی در تولید گوشت کمک شایانی کند.
مدیرعامل پژوهشگاه ابن‌سینا با اشاره به الگوی موفق کشورهایی مانند آمریکا که توانسته‌اند با افزایش بهره‌وری و بدون افزایش جمعیت دام‌ها، تولید گوشت خود را افزایش دهند، خواستار حمایت ویژه دولت از این فناوری شد. وی از مجلس شورای اسلامی، شورای عالی انقلاب فرهنگی و دیگر نهادهای مرتبط خواست تا در قالب برنامه‌های حمایتی، زمینه استفاده آسان دامداران از این فناوری را فراهم کنند. “دامداران معمولاً با مشکلات مالی روبرو هستند و به دلیل مشکلات سرمایه در گردش، قادر به سرمایه‌گذاری در فناوری‌های جدید نیستند؛ این در حالی است که با استفاده از فناوری تولید جنین، در بلندمدت سودآوری بیشتری برای آن‌ها به وجود خواهد آمد.”
نادری در پایان خاطرنشان کرد: “پیش از این ظرفیت تولید جنین در پژوهشگاه ابن‌سینا ۲۰۰۰ عدد در سال بود؛ اما اکنون این ظرفیت به ۱۰ هزار عدد افزایش یافته است. با این حال، هنوز فاصله زیادی با رسیدن به میزان اثرگذاری مناسب در صنعت دامپروری داریم و به حمایت‌های بیشتری هم نیاز داریم تا این فناوری بتواند در صنعت دامپروری کشور تاثیرگذار باشد.” این افزایش چشمگیر در ظرفیت تولید، نشان از پتانسیل بالای این مجموعه دانش‌بنیان در خدمت به اقتصاد کشور و تامین امنیت غذایی است.
