کنتورهای هوشمند برق به دلیل مزایای متعدد از جمله اندازه‌گیری دقیق مصرف انرژی، ثبت داده‌های مختلف مربوط به ولتاژ، جریان، کیفیت و توان برق، و اطلاع‌رسانی لحظه‌ای به مشترکان، نقش مهمی در تأمین برق مطمئن و پایدار ایفا می‌کنند. به همین دلیل، توسعه و نصب این کنتورها به یکی از اولویت‌های اصلی وزارت نیرو تبدیل شده است.
بر اساس اطلاعات موجود، تعداد کنتورهای هوشمند نصب شده تا ابتدای بهمن‌ماه سال جاری از یک میلیون دستگاه فراتر رفته و پیش‌بینی می‌شود که تا پایان سال ۱۴۰۳، تعداد کل کنتورهای هوشمند منصوبه به بیش از ۵ میلیون دستگاه برسد. این روند پرسرعت، بیانگر رشد ۱.۶ برابری نصب کنتورهای هوشمند در سال جاری و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته است.
در همین راستا، نصب ۶۰۰ هزار دستگاه کنتور هوشمند طی سه ماه از آغاز فعالیت دولت، نشان‌دهنده روند روبه‌رشد و شتاب‌گیری اجرای این طرح است. این اقدام، پس از آماده‌سازی زیرساخت‌های لازم و با همکاری وزارت نیرو و همراهی مشترکان، سرعت بیشتری خواهد گرفت. همچنین، با تأمین منابع مالی مورد نیاز، برنامه‌ریزی شده است که بیش از ۳.۵ میلیون کنتور هوشمند دیگر نیز در سال آینده نصب شود.
یکی از نکات قابل توجه در این طرح، عدم اخذ هزینه از مشترکان برای تعویض کنتورهای قدیمی در صورت عدم تقاضای آنهاست. این سیاست به منظور تسهیل روند هوشمندسازی شبکه توزیع برق و تشویق مشترکان به استفاده از فناوری‌های نوین اتخاذ شده است.
کنتورهای هوشمند علاوه بر افزایش دقت در اندازه‌گیری مصرف، به کاهش فشار بر شبکه برق کمک کرده و احتمال وقوع مشکلاتی مانند آتش‌سوزی یا آسیب به وسایل برقی را کاهش می‌دهند. همچنین، این کنتورها قادر به شناسایی و گزارش خودکار خطاها و نقص‌های شبکه هستند که این امر موجب افزایش ایمنی و کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری می‌شود.
با این حال، همچنان اصلی‌ترین عامل صرفه‌جویی در مصرف انرژی، ترویج فرهنگ مدیریت مصرف و رعایت اصول مصرف بهینه توسط مشترکان است. اجرای این سیاست‌ها در کنار توسعه فناوری‌های نوین، می‌تواند گامی مؤثر در جهت تحقق اهداف پایداری و بهره‌وری در صنعت برق کشور باشد.
همچنین، با توجه به اینکه بر اساس برآوردها چیزی حدود ۴۸ درصد برق بخش خانگی توسط ۲۵ درصد از مشترکان پرمصرف استفاده می‌شود، پیش‌بینی می‌شود این اقدام نقش موثری در جلوگیری از مصرف بیش از حد مشترکان پرمصرف داشته باشد.
