رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت با ابراز نگرانی از آمار بالای سزارین در کشور، که حدود ۵۵ درصد کل زایمان‌ها را شامل می‌شود، از برنامه‌های جامع این وزارتخانه برای کاهش این روند خبر داد. این برنامه‌ها در دو محور اصلی «ارتقای آگاهی عمومی و تغییر نگرش نسبت به زایمان طبیعی» و «حمایت از متخصصان و استانداردسازی خدمات زایمان» تدوین شده‌اند.
دکتر صابر جباری با اشاره به اینکه آمار فعلی سزارین در ایران مطلوب نیست، تاکید کرد: «سزارین‌های بدون اندیکاسیون پزشکی، نه تنها سلامت مادران را به خطر می‌اندازد، بلکه می‌تواند پیامدهای ناگواری برای نوزادان و نسل آینده نیز به همراه داشته باشد. به عنوان مثال، حدود ۱۰ درصد از موالید کشور، نوزادان نارس هستند که رقمی بالغ بر ۱۰۰ هزار نوزاد را شامل می‌شود و می‌تواند با آمار بالای سزارین‌های غیراورژانسی مرتبط باشد.»
وی با یادآوری ابلاغ «آیین‌نامه ترویج زایمان طبیعی» در سال گذشته، افزود: «علاوه بر این آیین‌نامه، برنامه‌های متعددی در دست اجرا و تدوین داریم که هدف اصلی آن‌ها کاهش آمار سزارین از طریق دو رویکرد اساسی است.»
فرهنگ‌سازی؛ گامی نخست برای انتخاب آگاهانه زایمان
رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت، هدف از برنامه‌های فرهنگ‌سازی عمومی را رفع ترس و ابهام زنان نسبت به زایمان طبیعی و کاهش تقاضای غیرضروری برای انجام سزارین عنوان کرد. به گفته وی، ارائه اطلاعات دقیق و ایجاد نگرش مثبت در جامعه نسبت به مزایای زایمان طبیعی، می‌تواند نقش مهمی در انتخاب آگاهانه مادران ایفا کند.
حمایت از متخصصان و توسعه زایمان بی‌درد؛ راهکاری برای کاهش مداخله‌های غیرضروری
جباری در خصوص برنامه‌های حمایتی از متخصصان زنان و زایمان و استانداردسازی خدمات مرتبط اظهار داشت: «بدون شک، حمایت از جامعه پزشکی و ارائه خدمات استاندارد و باکیفیت در حوزه زایمان، می‌تواند به کاهش نرخ سزارین کمک شایانی کند. در همین راستا، وزارت بهداشت، توسعه و ترویج روش‌های «زایمان بی‌درد و کم‌درد» را به عنوان یک راهکار موثر برای مادرانی که از زایمان طبیعی واهمه دارند، در اولویت قرار داده است.»
وی تجربه ناخوشایند زایمان‌های قبلی را یکی از عوامل موثر در افزایش تمایل به سزارین دانست و توضیح داد: «خاطرات تلخ زایمان‌های طبیعی گذشته می‌تواند در انتخاب روش زایمان‌های بعدی تاثیرگذار باشد. به همین دلیل، موضوع بهسازی و ایجاد محیطی خوشایند و آرامش‌بخش در بلوک‌های زایمان را در دستور کار قرار داده‌ایم تا تجربه زایمان طبیعی برای مادران بهبود یابد.»
ارزیابی کیفیت خدمات؛ سنجش رضایت مادران پس از زایمان
رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت از آغاز طرح رضایت‌سنجی پس از زایمان خبر داد و گفت: «به تازگی، سنجش میزان رضایت زنان پس از زایمان در بلوک‌های زایمان آغاز شده و اطلاعات آن در سامانه‌های مربوطه ثبت می‌شود. بازخوردهایی که از مادران دریافت می‌کنیم، نقش بسیار مهمی در تصمیم‌گیری‌های آتی ما خواهد داشت.»
وی افزود: «در این رضایت‌سنجی، دو سوال کلیدی از مادران پرسیده می‌شود: “آیا از عامل زایمان خود راضی بودید؟” و “آیا بیمارستانی که در آن حضور دارید را برای زایمان‌های بعدی خود یا اطرافیان‌تان توصیه می‌کنید؟” پاسخ به این سوالات و بررسی دلایل رضایت یا عدم رضایت مادران، به ما در ارتقای کیفیت خدمات زایمانی کمک خواهد کرد.»
اقدامات وزارت بهداشت نشان از عزم جدی برای مقابله با روند رو به رشد سزارین‌های غیرضروری در کشور دارد. با اجرای برنامه‌های فرهنگ‌سازی، حمایت از متخصصان، توسعه روش‌های زایمان بی‌درد و ارزیابی مستمر کیفیت خدمات، امید است که در آینده نزدیک شاهد کاهش چشمگیر آمار سزارین و افزایش گرایش به زایمان طبیعی در بین مادران ایرانی باشیم. این تغییر رویکرد، نه تنها به حفظ سلامت مادران و نوزادان کمک می‌کند، بلکه می‌تواند در کاهش هزینه‌های نظام سلامت نیز موثر باشد.
