آخرین ویرایش در مهر 23, 1404 توسط رضا اسد زاده
در حالی که مهریه در فرهنگ ایرانی به‌عنوان پشتوانه‌ای برای زنان در زندگی مشترک تعریف شده است، آمارها نشان می‌دهد این سنت در بسیاری موارد به معضلی اجتماعی تبدیل شده و مردان بسیاری را پشت میله‌های زندان گرفتار کرده است.
۱۲۹ زندانی مهریه در آذربایجان شرقی
بر اساس اعلام ستاد دیه آذربایجان شرقی، هم‌اکنون ۱۲۹ نفر به دلیل ناتوانی در پرداخت مهریه در زندان‌های استان دوران حبس خود را می‌گذرانند. این افراد اغلب از اقشار کم‌درآمد جامعه هستند که توان پرداخت مهریه‌های سنگین را ندارند. پشت هر یک از این آمارها، خانواده‌ای درگیر و چشم‌انتظار آزادی سرپرست خود است.
روایت‌هایی از بند مالی زندان تبریز
زندانیان مهریه اغلب داستانی مشابه دارند؛ روزی در مراسم عقد با شنیدن جمله «مهریه را کی داده، کی گرفته» بی‌توجه از کنار آن گذشتند، اما امروز بهای این باور غلط را با آزادی خود می‌پردازند.
- حامد، ۳۷ ساله: «مهریه همسرم ۳۰۰ سکه بود. گفتند مهریه سنگین فقط پشتوانه است. حالا هفت ماه است در زندانم و هیچ راهی برای پرداخت ندارم.»
- مردی ۴۲ ساله، پدر دو کودک: «خانواده عروس ۵۰۰ سکه خواستند. مادرم گفت مهم نیست، کی داده کی گرفته. امروز به خاطر همان تصمیم، سه ماه است در زندانم.»
این روایت‌ها نشان می‌دهد که مهریه‌های غیرمنطقی نه تنها پشتوانه‌ای برای زنان نیست، بلکه به بحرانی خانوادگی و اجتماعی تبدیل می‌شود.
هشدار ستاد دیه درباره مهریه‌های غیرواقعی
تقی‌پور، مدیر ستاد دیه آذربایجان شرقی، با اشاره به افزایش زندانیان مهریه گفت: «در بسیاری از ازدواج‌ها، مهریه بر اساس توان مالی تعیین نمی‌شود، بلکه رقابت‌های ظاهری و فرهنگی عامل اصلی است. این روند نه تضمینی برای دوام زندگی است و نه امنیتی برای زنان ایجاد می‌کند.»
او تأکید کرد ستاد دیه با کمک خیرین تلاش می‌کند زمینه آزادی زندانیان مهریه را فراهم کند، اما ریشه این مشکل تنها با اصلاح نگاه فرهنگی و تعیین مهریه‌های منطقی برطرف خواهد شد.
مهریه؛ پشتوانه یا بحران اجتماعی؟
کارشناسان اجتماعی معتقدند شعار «کی داده کی گرفته» باید از فرهنگ ازدواج حذف شود. تجربه نشان داده است:
- مهریه‌های سنگین نه تنها تضمین‌کننده زندگی مشترک نیستند، بلکه به فروپاشی خانواده‌ها منجر می‌شوند.
- بسیاری از مردان به دلیل ناتوانی در پرداخت، آزادی خود را از دست داده و خانواده‌هایشان دچار بحران می‌شوند.
جمع‌بندی
امروز در آذربایجان شرقی ۱۲۹ نفر به دلیل مهریه در زندان هستند؛ آماری که تنها بخشی از واقعیت تلخ کشور را بازتاب می‌دهد. مهریه اگر با عقلانیت و متناسب با شرایط اقتصادی تعیین شود، می‌تواند نشانه احترام و محبت باشد. اما زمانی که از حد توان خارج شود، به زنجیری برای مرد و باری سنگین برای خانواده‌ها تبدیل خواهد شد. شاید زمان آن رسیده که جامعه به جای تکرار جمله «کی داده کی گرفته»، واقع‌بینانه بپرسد: «چه کسی گرفتار شده و چرا؟»
رضا اسد زاده هستم فوق لیسانس علوم انسانی و با بیش از 8 سال سابقه خبرنگاری .
