پوست به عنوان وسیع‌ترین عضو بدن، نقش حیاتی در محافظت از بدن در برابر عوامل بیرونی ایفا می‌کند. با این حال، آسیب‌هایی نظیر زخم‌های مزمن می‌توانند این عملکرد محافظتی را مختل کرده و کیفیت زندگی افراد را تحت تاثیر قرار دهند. این مسئله، محققان را بر آن داشته تا به دنبال راهکارهای درمانی نوین بگردند.

پوست که از نظر مساحت و وزن، بزرگ‌ترین عضو بدن محسوب می‌شود، وظایف مهمی از جمله مقابله با میکروب‌ها، تنظیم حرارت بدن و حس لامسه را بر عهده دارد. این عضو از سه لایه اصلی اپیدرم (لایه خارجی)، درم (لایه میانی) و هیپودرم (لایه زیرین) تشکیل شده است. استحکام و عملکرد پوست به واسطه ساختارهایی مانند کلاژن در این لایه‌ها تامین می‌شود. بروز آسیب‌هایی مانند زخم، این عملکردها را به خطر می‌اندازد. زخم‌ها بر اساس شدت و عمق به انواع سطحی، نسبی و عمیق تقسیم می‌شوند و روند بهبودی متفاوتی دارند. در این میان، زخم‌های مزمن مانند زخم پای دیابتی و زخم بستر، به دلیل روند ترمیم کند و پیچیده، به عنوان یک چالش مهم در حوزه پزشکی مطرح بوده و ضرورت استفاده از روش‌های درمانی نوین را بیش از پیش نمایان می‌سازند.

زخم‌های مزمن، به ویژه در افراد مبتلا به بیماری‌هایی نظیر دیابت و مشکلات عروقی، علاوه بر کاهش کیفیت زندگی بیماران، هزینه‌های قابل توجهی را بر سیستم‌های بهداشتی و خود افراد تحمیل می‌کنند. آمارهای موجود نشان می‌دهند که در کشورهای توسعه‌یافته، حدود یک تا دو درصد افراد در طول زندگی خود با زخم مزمن مواجه می‌شوند و این میزان در میان بیماران دیابتی به حدود ۲۵ درصد می‌رسد. افزایش جمعیت سالمندان، شیوع چاقی و بیماری‌های مرتبط مانند دیابت، این مشکل را در سطح جهانی به یک دغدغه جدی تبدیل کرده است. از این رو، یافتن روش‌هایی برای تسریع و بهبود موثر زخم‌ها، از جمله بهره‌گیری از فناوری‌های نوین مانند سلول‌های بنیادی، به یکی از اولویت‌های تحقیقاتی در علم پزشکی بدل شده است.

مهدیه قیاثی، پژوهشگر مرکز تحقیقات ضایعات مغزی و نخاعی در پژوهشکده علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی تهران، به همراه سه تن از همکاران خود در همین دانشگاه، پژوهشی را به انجام رسانده‌اند که به بررسی رویکردهای نوین در بهبود بیماری‌های پوستی می‌پردازد. این تیم تحقیقاتی با تمرکز بر استفاده از سلول‌های خاص به دست آمده از بدن افراد بالغ، تلاش کرده‌اند تا روشی جدید برای درمان زخم‌ها و مشکلات پوستی ارائه دهند. این پژوهش، بخشی از تلاش‌های گسترده‌تر برای یافتن راهکارهایی برای چالش‌های پوستی است که بسیاری از افراد با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.

در این مطالعه، داده‌ها از منابع علمی معتبر جمع‌آوری و با دقت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند تا تاثیرات این سلول‌ها بر روند بهبود زخم‌ها مشخص شود.

نتایج بررسی‌ها حاکی از آن است که سلول‌های بنیادی بالغ (ASCs) دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند که می‌توانند به ترمیم زخم‌ها کمک کنند. این سلول‌ها قادرند به انواع سلول‌های پوستی مانند فیبروبلاست‌ها (تولیدکننده کلاژن) و کراتینوسیت‌ها (تشکیل‌دهنده لایه بیرونی پوست) تمایز یافته و روند بازسازی پوست را تسریع بخشند. این یافته‌ها، بارقه‌ای از امید را برای درمان زخم‌های مقاوم به درمان ایجاد کرده است.

یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که استفاده از این سلول‌ها می‌تواند به عنوان یک راهکار نوین و کارآمد برای مشکلات پوستی مطرح شود. این روش نه تنها به بازسازی بافت پوست کمک می‌کند، بلکه قادر است محیط اطراف زخم را تنظیم کرده و ساختار و عملکرد آن را بهبود بخشد. این رویکرد امیدوارکننده، گامی مهم در جهت درمان زخم‌های مزمن به شمار می‌رود.

روند بهبود زخم‌های مزمن پیچیده بوده و عوامل متعددی از جمله سن، جنسیت و وجود عفونت می‌توانند این روند را مختل کنند. سلول‌های بنیادی بالغ با قابلیت تبدیل شدن به سلول‌های مورد نیاز پوست و تسریع فرآیند ترمیم، پتانسیل بالایی در حل این مشکل از خود نشان داده‌اند. علاوه بر این، این سلول‌ها می‌توانند به عنوان حامل‌هایی برای رساندن دارو به محل زخم عمل کنند که این خود یک مزیت قابل توجه است. با این وجود، برای تایید ایمنی و کارایی این روش در مقیاس وسیع، انجام آزمایش‌های بیشتری ضروری است. محققان بر این باورند که اگرچه نتایج اولیه امیدوارکننده است، اما چالش‌هایی مانند احتمال ایجاد تومور یا تاثیر عواملی همچون سن و محل برداشت این سلول‌ها نیازمند بررسی دقیق‌تری است.

اهمیت این یافته‌ها از آن جهت است که زخم‌های مزمن، به ویژه در افراد مسن و دیابتی، یک معضل بهداشتی رو به رشد در سطح جهان محسوب می‌شوند. استفاده از سلول‌های بنیادی بالغ می‌تواند راهی برای کاهش بار این بیماری‌ها بر افراد و سیستم‌های بهداشتی باشد. با این حال، تبدیل این روش به یک درمان رایج، مستلزم انجام مطالعات گسترده‌تر و استانداردسازی فرآیندها به منظور افزایش اثربخشی و به حداقل رساندن خطرات احتمالی است.

نتایج این پژوهش در نشریه «فصلنامه پوست و زیبایی»، وابسته به مرکز آموزش و پژوهش بیماری‌های پوست و جذام دانشگاه علوم پزشکی تهران منتشر شده است. این نشریه به عنوان یکی از منابع علمی معتبر در حوزه پوست در ایران شناخته می‌شود و مقالات آن به بررسی مسائل مهم این حوزه می‌پردازند.

اخبار معتبر ایران و جهان را در صبح آنلاین بخوانید

مطالب مرتبط:

اظهارات سردار آزمون: وضعیت جسمانی مطلوب و اشتیاق برای فتح جام با شباب الاهلی تحول در ناوگان اتوبوسرانی تهران با ورود ۱۱۰ اتوبوس برقی جهشی بزرگ در صنعت کاتالیست ایران: ارزآوری ۴ میلیون دلاری از صادرات نانوکاتالیست