در این مقاله می‌خواهیم به انواع مشکلات مربوط به دندان‌های اضافه ،عوامل ایجاد کننده آن و رفع نامرتبی یک دندان اضافه توسط ارتودنسی بپردازیم.
چرا ممکن است در دهانمان یک دندان اضافی رویش کند؟
گاهی با توجه به عوامل محیطی و ژنتیکی امکان دارد در دهان یک کودک یا بزرگسال در سیستم دندانی شیری یا دائمی یک یا چند دندان اضافه دیده شود. یک دندان اضافه معمولاً تمام ویژگی‌های فیزیکی سایر دندانها را دارد و مانند آنها عصب، رگ خونی، مینا و عاج داشته و همچنین قابلیت رویش دارد.
عوامل ایجاد دندان اضافه:
اینکه پدر و مادری دندان اضافه دارند می‌تواند فاکتور مهمی در دندان اضافه داشتن کودک ایشان باشد. بعضی از سندروم‌های ناشایع نیز ایجاد دندان اضافه را تحریک می‌کند.
عوارض دندان اضافه:
- ایجاد نامرتبی دندانی یا کمبود فضا در مجاورت یک دندان اضافه از عوارض شایع آن می‌باشد.
- ایجاد یک ظاهر نازیبا احتمال تشکیل کیست‌های لثه‌ای و فکی و عدم اجازه به رویش دندان‌های مجاور آن نیز می‌تواند از عوارض یک دندان اضافه باشد.
- خصوصا اگر تعداد زیادی دندان به صورت نابجا و اضافه در فرد وجود داشته باشد می‌تواند بر رشد استخوان فک نیز موثر باشد.
تشخیص دندان اضافه:
در کودکان می‌توان به صورت کلینیکی و داخل دهانی متوجه رویش دندان اضافه شد؛ حتی در زمان تولد نیز ممکن است برجستگی سفیدی داخل دهان نوزاد تازه متولد شده به چشم بیاید. معمولاً در این موارد اقدام خاصی لازم نیست و بیشتر این دندان اضافه جنینی در فک پایین دیده می‌شود. در دوره کودکی در سیستم دندان شیری ۲۰ دندان تا سن سه سالگی رویش پیدا می‌کند، در صورتی که دندان اضافه داشته باشیم این تعداد بیشتر از ٢٠ خواهد شد. احتمال وجود دندان اضافه شیری معمولاً در فک پایین بیشتر از فک بالا می‌باشد.
در بزرگسالان با احتساب دندان عقل مجموعاً ۳۲ دندان در فک وجود دارد؛ در صورتی که دندان اضافه‌ای داشته باشیم این رقم بیشتر است. محل رویش دندان اضافه در بزرگسالان متفاوت است معمولاً در قدام فک بالا دیده می‌شود و اصطلاح مزیودنس به آن اتلاق می‌گردد. خصوصاً در افرادی که سندروم‌های مختلفی از جمله کلیدیوکرانیال دیسپلازیا دارند تعداد دندان‌های معمولاً بیشتر از یک عدد است ولی اگر جنبه ژنتیکی یا ارثی دیده شود معمولاً تعداد دندان اضافه یک عدد تا دو عدد می‌باشد. در بزرگسالان نیز یک دندانپزشک می‌تواند در کلینیک متوجه وجود دندان اضافه شود. گاهی اوقات نیز در تصاویر پانورامیک دندانپزشکی این دندان‌های اضافه تشخیص داده می شود.
درمان ارتودنسی دندان های اضافه:
وجود دندان اضافه می‌تواند ظاهر فرد را دستخوش تغییرات زیادی کند، بنابراین توسط متخصص ارتودنسی ویزیت شده و طرح درمان مناسب ارتودنسی دندان اضافه داده خواهد شد. در صورتی که بتوان دندان اضافه را حفظ کرد می‌توان با ارتودنسی فضای مناسب برای ترمیم زیبایی آن فراهم کرد. همان طور که گفته شد دندان‌های اضافی همانند مابقی دندان‌های طبیعی دارای مینا و عاج واقعی هستند، عصب داشته و رگ خونی درون آنها وجود دارد؛ بنابراین در صورت ترمیم زیبایی می‌تواند سال‌ها داخل دهانمان ماندگار باشند، لذا با یک کار ترمیمی زیبایی اگر موقعیت مناسبی داشته باشند مشکلی برای وجود آنها داخل دهان نمی‌باشد.
ولی اگر دندان اضافه باید به هر دلیلی کشیده شود (مثلاً مشکل ریشه‌ای داشته باشد یا نقص در مینا و عاج آن وجود داشته باشد یا پوسیده شده و عصب کشی و ترمیم مجدد لازم داشته باشد) می‌توان با نیروهای صحیح ارتودنسی فضای آن را بست و یا از فضای آن برای اصلاح نامرتبی مابقی دندانها کمک خوبی گرفت.
علم ارتودنسی در این زمینه بسیار کمک کننده است. نیروهای معقول و متناسب به دندانها وارد شده و در جهت مناسب آنها را حرکت می‌دهند.
در کلینیک ارتودنسی ، متخصص ارتودنسی تمام تلاش خود را می‌کند با نیروهایی که آسیبی به دندانها وارد نکند در مسیر مشخصی آنها را حرکت دهد و از فضای ایجاد شده کمک بگیرد.همچنین بهترین ابزار با بالاترین کیفیت استفاده می‌گردد تا به این امر را تحقق بخشد. شاید حداقل یک سال و نیم زمان مناسبی باشد برای اینکه دندان اضافه‌ای که خارج کردیم توسط نیروهای ارتودنسی فراموش شده و دندان‌های سالم و زیبا جایگزین محل آن شوند. سیم‌های ارتودنسی با داشتن حافظه و نیروهای متعادل حرکت دندانها را توسط براکت‌ها میسر می‌کنند. دندانها به نحوه کنار هم قرار میگیرند که ناحیه کشیده شده کاملا پر شود. این روند البته باید محتاطانه و با نیروهای حداقلی اتفاق بیفتد، زیرا نمی‌خواهیم به سلامت لثه‌ها و دندانها آسیبی زده شود.
بعد از اینکه دندانها در موقعیت مطلوب قرار داده شدند می‌بایست تمام توجه خود را جلب عدم بازگشت آنها به پوزیشن قبلی بگردانیم بنابراین از سیم‌های مرغوب نگهدارنده در پشت دندانها استفاده می‌کنیم. سیم‌های فیکس نگهدارنده می‌توانند سال‌ها بدون ایجاد هیچ مشکل پوسیدگی و تخریبی در پشت دندانها قرار گرفته از باز شدن مجدد فضای ناشی از کشیدن دندان اضافه جلوگیری به عمل آورند. در کلینیک ارتودنسی دکتر مهدی فهیمی هنزائی از سیم‌های بسیار با کیفیت به همراه چسب‌های کامپوزیتی عالی استفاده می‌کنیم تا این سیم‌ها سال‌های متوالی در پشت دندانها قرار بگیرند. حتی گاهی علاوه بر سیم‌های فیکس از پلاک‌های ریتینر شفاف یا به اصطلاح اسیکس برای نگهداری و مراقبت از باز شدن فضای ناشی از کشیدن دندان اضافه استفاده می‌کنیم.
گاهی اوقات نیز موقعیت دندان اضافه به شکلی است که می‌بایست خارج گردد و بعد از ارتودنسی و ایجاد فضای مناسب یک واحد ایمپلنت در آن ناحیه کاشته شود. معمولاً این حالت زمانی رخ می‌دهد که یک دندان اضافه بد فرم جایگزین دندان سالم قبلی شده است و یا باعث عدم رویش صحیح دندان متناظر گردیده است؛ لذا مجبوریم دندان اضافه را خارج کنیم و در آن قسمت یک واحد ایمپلنت قرار دهیم. البته بمنظور ایجاد فضای مناسب و کافی برای ایمپلنت معمولاً به ارتودنسی پیش نیاز است.
در بعضی موارد تنها خارج کردن دندان اضافه احتیاج است و سپس باید در فواصل ۶ ماه تا ۱۲ ماه مجدد بیمار ویزیت شود تا مراحل بعدی روی آن انجام گردد. این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که دندان اضافه درست در مسیر رویشی دندان اصلی متناظر آن قرار گرفته است. بنابراین بعد از خارج کردن دندان اضافه، دندان دائمی بدون هیچ مشکلی رویش خواهد کرد. بیشترین زمانی که این حالت رخ می‌دهد در اواسط نوجوانی و هنگام تبدیل سیستم دندانی شیری به دائمی است.
پس نتیجه می‌گیریم که اگر یک دندان اضافی در داخل دهان کودک دلبندتان دیدید یا در عکس رادیولوژی فک خودتان مشاهده کردید اصلاً نگران نباشید:
- یا دندان اضافه خارج شده و با ارتودنسی فضای آن بسته می‌شود.
- یا دندان اضافه خارج شده با ارتودنسی فضای کافی ایجاد می‌کنیم، سپس ایمپلنت را در آن ناحیه قرار می‌دهیم.
.
.
توجه نمایید : این مقاله که در مجله خبری صبح آنلاین منتشر شده است یک رپورتاژ آگهی می باشد و انتشار این مقاله به معنی تایید خدمات معرفی شده نمی باشد.
