از بامداد پنجشنبه ۱۶ مرداد، دولت ایالات متحده اجرای تعرفههای جدید وارداتی را بر دهها کشور آغاز کرد؛ اقدامی که بخشی از استراتژی چندلایه دونالد ترامپ برای کاهش کسری تجاری آمریکا و بازآرایی زنجیرههای تأمین جهانی محسوب میشود. این تعرفهها که بین ۱۰ تا ۵۰ درصد متغیر هستند، اکنون به مرحله اجرا رسیدهاند و تأثیرات آن بر تجارت بینالمللی، تورم داخلی و روابط دیپلماتیک در حال بررسی است.
جزئیات تعرفهها و کشورهای هدف
بر اساس اعلام سازمان گمرک و حفاظت مرزی آمریکا، کالاهایی که پیش از نیمهشب پنجشنبه در مسیر حمل به آمریکا قرار گرفتهاند، تا پنجم اکتبر میتوانند با تعرفههای قبلی وارد شوند. اما از این تاریخ به بعد، تعرفههای جدید بر واردات از ۶۷ کشور اعمال خواهد شد. نرخهای جدید شامل ۵۰ درصد برای کالاهای برزیل، ۳۹ درصد برای سوئیس، ۳۵ درصد برای کانادا و ۲۵ درصد برای هند است. همچنین ترامپ اعلام کرده که بهزودی تعرفه جداگانهای برای کالاهای هندی به دلیل خرید نفت از روسیه اعمال خواهد شد.
در مقابل، برخی کشورها از تخفیفهای تعرفهای بهرهمند شدهاند. اتحادیه اروپا، ژاپن و کره جنوبی با توافقهای چارچوبی، نرخ پایه تعرفه را به ۱۵ درصد رساندهاند. انگلیس با نرخ ۱۰ درصد، و کشورهای ویتنام، اندونزی، پاکستان و فیلیپین با نرخهای ۱۹ تا ۲۰ درصد به توافق رسیدهاند.
پیامدهای اقتصادی و واکنش بازارها
ویلیام راینش، تحلیلگر ارشد مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی، معتقد است که این تعرفهها موجب بازآرایی زنجیرههای تأمین جهانی خواهند شد. او هشدار داد که افزایش قیمتها در آمریکا اجتنابناپذیر است، هرچند ممکن است با تأخیر خود را نشان دهد. کشورهایی با تعرفههای بالا، مانند هند و کانادا، احتمالاً برای کاهش فشار اقتصادی، به مذاکره و اصلاح روابط تجاری روی خواهند آورد.
در همین حال، بازارهای مالی واکنش چندانی به این تغییرات نشان ندادهاند. شاخصهای سهام در آسیا در سطح بالا باقی ماندهاند و ارزش دلار اندکی کاهش یافته است.
درآمدهای تعرفهای و تأثیر بر شرکتها
ترامپ از افزایش درآمدهای فدرال از محل تعرفهها استقبال کرده و آن را راهی برای بازگرداندن منابع مالی به آمریکا دانسته است. اسکات بسنت، وزیر خزانهداری آمریکا، پیشبینی کرده که درآمد تعرفهای سالانه میتواند به ۳۰۰ میلیارد دلار برسد. موسسه آتلانتیک نیز تخمین زده که میانگین نرخ تعرفههای آمریکا اکنون به حدود ۲۰ درصد رسیده است؛ رقمی که بالاترین سطح در یک قرن اخیر محسوب میشود.
با این حال، دادههای وزارت بازرگانی نشان میدهد که این تعرفهها در حال افزایش قیمت کالاهایی مانند مبلمان، لوازم خانگی، وسایل تفریحی و خودروها هستند. شرکتهای بزرگی مانند کاترپیلار، ماریوت، مولسون کورز و یام برندز نیز با افزایش هزینهها و کاهش سود مواجه شدهاند. پیشبینیها حاکی از آن است که سود جهانی شرکتها تا سال ۲۰۲۵ حدود ۱۵ میلیارد دلار کاهش خواهد یافت.
تعرفههای جداگانه برای چین؛ احتمال افزایش فشار
چین نیز در مسیر اعمال تعرفههای جداگانه قرار دارد. در صورت عدم تمدید آتشبس تجاری، تعرفههای جدید از ۱۲ اوت اجرایی خواهند شد. ترامپ همچنین تهدید کرده که به دلیل خرید نفت روسیه توسط چین، ممکن است تعرفههای بیشتری اعمال کند تا فشار اقتصادی بر مسکو افزایش یابد.
اجرای این سیاست تعرفهای گسترده، آزمونی جدی برای توانایی دولت آمریکا در مدیریت روابط تجاری، کنترل تورم و حفظ ثبات اقتصادی داخلی خواهد بود. در حالیکه برخی کشورها به دنبال مذاکره و کاهش تعرفهها هستند، بسیاری دیگر با چالشهای جدی در صادرات به آمریکا مواجه شدهاند.